Çağın Yaygın Rahatsızlığı Olarak Tanınan;
Human Papillomavirus - HPV
Human papillomavirus’ünün (HPV) 30’dan fazla tipi cinsel organlarınızı etkileyebilir. Bunlar, genellikle genital siğillere neden olan zararsız HPV formlarını da içerir. Sadece bazı HPV tipleri “yüksek riskli” olarak kabul edilir, çünkü rahim ağzı kanserine ve diğer doku kanserlerine doğru ilerleme gösterebilirler.
HPV’ ye karşı aşı olmak ve düzenli HPV Genotipleme Testi ve PAP smear testi yaptırmak başta rahim ağzı kanserini olmak üzere diğer olumsuz rahatsızlıkları da önleyebilir.
CDC göre, HPV o kadar yaygındır ki, HPV’ye karşı aşılanmayan, cinsel açıdan aktif kişilerin çoğu hayatlarının bir noktasında enfekte olacaktır. Hatta çoğu kişi, viruse sahip olduğundan bihaber yaşamını sürdürmektedir.
O nedenle, düzenli kontroller ve beraberinde HPV Genotipleme Testi’ nin yapılması sağlığımızı riske atmamamız adına çok değerlidir.
HPV'ye Genel Bakış
Vücudun farklı kısımlarını etkilemesi ile bilinen Human papillomavirus, ellerde, ayaklarda, yüzde vb. siğillere neden olan çeşitleri de dahil olmak üzere, 200’den fazla tipe sahip, yaygın bir virustür.
Yaklaşık 20 HPV tipi, vulva, vajina, rahim ağzı, penis, skrotum, rektum ve anüs dahil olmak üzere, cinsel organları ve ayrıca tüm vücudu etkileyebilir.
Cinsel organları etkileyen HPV, ciltten cilde temas yoluyla geçen, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur (CYBE). Birçok kişi CYBE düşüncesinden çekiniyor olsa da genital HPV tiplerinin çoğu zararsızdır. Buna genital siğillere neden olan HPV tipi de dahildir.
HPV’nin bazı türleri yüksek risklidir ve rahim ağzı kanseri gibi kanserlere yol açabilir. Erken teşhis ve tedavi genellikle bunun olmasını önleyebilir.
Tüm siğiller HPV’dir. Bu durum kafa karıştırıcı gibi gözükebilir. Özellikle parmaklarda veya cinsel organda siğile neden olan HPV ile rahim ağzı kanserine yol açabilen HPV arasındaki farkı anlamaya çalışırken, bu soru aklınızı kurcalayabilir.
Genital siğiller de dahil olmak üzere siğillere neden olan HPV türleri rahatsızlık vericidir. Sonuçta kimse siğil istemez, özellikle de cinsel organlarında. Yine de bu HPV türleri zararsızdır. En sık genital siğillere neden olan HPV tipi 6 ve 11’dir. Diğer HPV türleri ise düz siğillere, plantar siğillere, yaygın siğillere ve tırnak yatağı siğillere neden olur.
Tüm siğiller HPV’den kaynaklanırken; HPV’nin her tipi siğillere neden olmaz. Kansere ilerleyebilen HPV tipi de siğillere neden olmaz.
HPV’nin belirli türleri (çoğunlukla tip 16 ve 18), servikal displazi adı verilen bir durum olan rahim ağzının hücrelerinde değişikliklere neden olabilir. Rahim ağzı, vajina ile rahim arasındaki bir açıklıktır. Tedavi edilmediği takdirde rahim ağzı displazisi bazen rahim ağzı kanserine ilerleyebilir.
30 yaşın altındakilerde çoğu HPV enfeksiyonu kendi kendine iyileşir. 30 yaşına gelindiğinde HPV Genotipleme ve PAP smear (rahim ağzı kanserini tarayan bir test) sırasında HPV’ yi bulmak, ne sıklıkta test yapılması gerektiğini belirleyebilir. Test sonucu pozitif çıkarsa daha yüksek risk altında olunması nedeniyle, daha sık teste de ihtiyaç olabilir.
Rahim ağzı kanseri taraması için düzenli HPV Genotipleme testi yaptırmak önemlidir. Ancak HPV veya servikal displaziye sahip olmanın, kansere sebep olacağı anlamına gelmediğini unutmamak önemlidir.
HPV, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en yaygın CYBE’dur. Her yıl yaklaşık 14 milyon kişi enfekte olmaktadır. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, HPV o kadar yaygındır ki, HPV’ye karşı aşılanmayan, cinsel açıdan aktif kişilerin çoğu hayatlarının bir noktasında enfekte olacaktır. Hatta çoğu kişi, viruse sahip olduğundan bihaber yaşamını sürdürmektedir.
Virus taşıyan bir partnerle cinsel ilişkiye giren veya cinsel organlara yakın temasta bulunan herkes HPV ile enfekte olabilir. Benzer şekilde, virusü taşıyan herkes cinsel ilişki, oral seks, anal seks veya diğer yakın genital temas sırasında virusü partnerine yayabilir.
Genital HPV cinsel ilişki, oral seks ve anal seks sırasında ten tene temas yoluyla yayılır. Vulva, vajina, rahim ağzı, penis ve skrotumun yanı sıra rektum ve anüs de dahil olmak üzere cinsel organlar, enfekte bir partnerin aynı vücut parçalarıyla temas etmesi ile enfekte olabilir. Virusün parmakla dokunma ve elle muamele gibi, elden cinsel organa temas yoluyla yayılması mümkündür. Bu tür bulaşma olasılığı daha düşüktür ve daha az araştırılmıştır.
HPV oldukça bulaşıcıdır, çünkü kısmen ciltten cilde temas yoluyla bulaşır. Virusün bulaşması için mutlaka kişinin veya partnerinin vücut sıvısının bulaşmasına gerek yoktur. Yani, enfekte çiftler birbirine kolaylıkla bulaştırabilir.
Belirtileriniz olsun ya da olmasın, virus taşınıldığı sürece bulaşıcılık vardır. Örneğin, genital siğiller kaybolsa bile, virus hala vücutta varsa, kişi onlara neden olan HPV’yi bulaştırmaya devam eder.
Bağışıklık sistemi virusü yok ettiğinde artık bulaşıcılık kalmaz.
HPV Sürecinde Belirtiler, Teşhis ve Tedavi
HPV aşısının yaptırılması, daha güvenli seks yapılması, partnerin / eşlerin enfeksiyondan korunması ve HPV veya rahim ağzı kanseri için düzenli olarak test yaptırılması gibi önlemler HPV riskini azaltmaya yönelik ipuçlarıdır.
Önleyici tıbbi bakım ve daha güvenli seks uygulamaları HPV riskinizi azaltabilir.
HPV’yi önlemenin tek yolu, partnerınızı iyi tanımak ve sağlıklı bir cinsel yaşamı sürdürmektir.
Genel olarak HPV, erkeklere nazaran kadınlar için daha büyük riski oluşturur. Çünkü yüksek riskli HPV, tedavi edilmezse rahim ağzı kanserine ilerleyebilir. HPV Genotipleme ve PAP smear testleri, rahim ağzınızdaki kanseri önlemek için kanser öncesi hücre değişikliklerini erken tespit edebilir. HPV’nin zararsız formları da kadınlarda genital siğillere neden olabilir.
HPV, erkekler için daha az sağlık riski oluşturur. HPV genital siğillere neden olabilir, ancak çoğu enfeksiyon kendi kendine iyileşir. HPV penis, anüs, baş ve boyun kanserlerine yol açabilir, ancak bu kanserler nadirdir. Sonuç olarak, hastalara genellikle HPV Genotipleme testi de önerilir. Ayrıca, HIV pozitif ve CYBE olan kişilerde bağışıklık sistemi, HPV enfeksiyonlarıyla savaşmakta daha fazla zorlanabilir.
Üreme anatomisi ne olursa olsun, aşı yaptırarak ve daha güvenli seks yaparak HPV’nin yayılmasını önlemek önemlidir.
HPV aşısı yaptırılmalıdır. HPV’den korunmanın en iyi yolu cinsel yaşantınız başlamadan önce aşı olmaktır. HPV’yi önlemek için FDA onaylı aşılar vardır. 2017’den bu yana rahim ağzı kanserine ve genital siğillere neden olan HPV türlerini önler ve 9 ila 45 yaş arasındaki herkes için onaylanmıştır. Aşı yaptırmak kişiyi maruz kalmadığı HPV türlerinden kısmen koruyabilir. Aşı olmak için doktorunuzun tavsiyesini mutlaka almalısınız.
Düzenli olarak tarama ve test yaptırılmalıdır. HPV ve anormal hücrelerin erken tespiti, rahim ağzı kanserini önler.
20 yaşından itibaren düzenli HPV Genotipleme Testi yaptırmaya başlanmalıdır. Sonuçlara bağlı olarak; her 1 ila 3 yılda bir veya daha fazla sürede yeni bir HPV Genotipleme testi yaptırmak gerekebilir.
30 ila 65 yaşları arasında, düzenli HPV Genotipleme Testi ve PAP smear testlerine birlikte ihtiyaç olabilir. 65 yaşın üzerindekiler için taramaya devam etmek gerekebilir veya gerekmeyebilir. Hasta kendisi için gerekli olan tarama programı hakkında doktorundan net bilgi alacaktır.
Daha güvenli seks yapılmalıdır. Prezervatifler HPV’yi önlemede, meni veya vajinal sıvı yoluyla yayılan CYBE’lere karşı koruma sağlamakta daha az etkilidir. Yine de her seks esnasında bunları doğru şekilde kullanmak HPV enfeksiyon riskinizi azaltabilir.
Partnerler birbirini korumalıdır. Eşler HPV olup olmadığını bildirerek; diğerinin test yaptırmasını sağlamalıdır. Genital siğiller veya HPV’nin yüksek riskli formları için tedavi görürken seks yapmayı bırakmak gerekebilir. HPV enfeksiyonu durumunda alınması gereken önlemler hakkında doktorunuz ile görüşülmesi önerilir.
Cinsel organlarınızı etkileyen HPV genellikle bulgulara neden olmaz. Bulgular ortaya çıktığında virusün en yaygın belirtisi genital bölgenizdeki siğillerdir. Genital siğiller cildinizde büyüyen sert, karnıbahar benzeri yumrulardır. HPV bulaştıktan haftalar, aylar hatta yıllar sonra bile ortaya çıkabilirler. Genital siğiller bulaşıcıdır (tüm HPV türleri gibi) ancak zararsızdırlar.
HPV’nin yüksek riskli tipleri genellikle kansere dönüşene kadar bulguya neden olmaz. Rahim ağzı kanseri, HPV ile ilişkili kanserlerin en yaygın türüdür. Diğer kanser türleri çok daha nadir olmakla birlikte; Anal kanser, Penis kanseri, Gırtlak kanseri, Vajinal kanser, Vulva kanseridir.
Rahim ağzı kanserinde olduğu gibi, yüksek riskli bir tür olsa bile HPV’ ye sahip olmanın bu kanserlere sebep olacağı anlamına gelmez.
Doktorunuz genital siğilleri genellikle sadece bakarak teşhis edebilir. Ancak, HPV’nin yüksek riskli tipleri bulguya neden olmaz. Bu muhtemelen rutin bir HPV Genotipleme ve PAP smear testleri yoluyla yakalanabilir.
HPV Genotipleme Testi: Bu test ile tedavi edilmediği takdirde rahim ağzı kanserine yol açabilecek yüksek riskli virus türlerini tespit edebilir.
PAP Smear: PAP smear, tedavi edilmediği takdirde kansere (servikal displazi) dönüşebilecek rahim ağzı kanserini ve kanser öncesi hücreleri tarar. Tek başına yeterli değildir. Beraberinde HPV Genotipleme testinin yapılması önerilir.
Kolposkopi: HPV Genotipleme ve PAP smear testleri anormal hücre belirtilerinin pozitifliğini gösteriyorsa, doktorunuz kolposkopi isteyebilir. Bu işlem sırasında kolposkop adı verilen ışıklı bir alet rahim ağzını büyütür ve anormal hücreleri görünür hale getirir. Bu hücreler alınarak (biyopsi), laboratuvarda kanser öncesi veya kanser belirtileri açısından test ettirebilir.
Yüksek riskli HPV ile enfekte olmuş – yalnızca az sayıda insanda tedavi gerektiren – anormal rahim ağzı hücreleri gelişecektir. Tedaviler vücudu virusten kurtaramaz. Cinsel organlardaki görünür siğilleri ve rahim ağzındaki anormal hücreleri temizleyebilirler. Tedaviler şunları içerebilir:
Kriyocerrahi: Siğillerin dondurulması veya anormal hücrelerin sıvı nitrojenle yok edilmesi.
Döngü elektrocerrahi eksizyon prosedürü (LEEP): Rahim ağzındaki siğilleri veya anormal hücreleri çıkarmak için özel bir tel döngü kullanılması.
Elektrokoter: Siğillerin elektrik akımıyla yakılması.
Lazer tedavisi: Siğilleri veya anormal hücreleri yok etmek için yoğun bir ışık kullanılması.
Soğuk bıçak koni biyopsisi (konizasyon): Anormal hücreler içeren koni şeklindeki servikal doku parçasının çıkarılması.
Reçeteli krem: İlaçlı kremin doğrudan siğillerinize uygulanması ve onları yok etmesi.
Trikloroasetik asit (TCA): Siğilleri yakan kimyasal bir tedavinin uygulanması.
HPV’nin tedavisi yoktur. Yine de bağışıklık sistemi virusten kurtulma konusunda inanılmaz derecede etkilidir. HPV enfeksiyonlarının çoğu (yaklaşık %90’ı) bir veya iki yıl içinde temizlenir.
Ant Tanı Laboratuvarı Medikal Direktörü
Prof. Dr. Nilgün Tekkeşin Hatırlatıyor
Rahim ağzı kanseriyle mücadelede HPV’nin önlenmesi çok önemlidir. Bu nedenle herkes CDC’nin aşı olma tavsiyelerine uymalıdır. Yakın zamanda HPV’niz olduğunu öğrendiyseniz, kanser olacağınızı varsaymayın. HPV’nin tüm tipleri eşit şekilde etki göstermez. Genital siğillere neden olan HPV, dış görünümde çok rahatsızlık verici olabilir ancak çoğu zaman ilk dönemlerde virus zararsızdır.
Vücudunuz HPV enfeksiyonlarının çoğunu temizleyebilir. Vücudunuzun enfeksiyonla savaşamadığı durumlarda, doktorunuz rahim ağzınızdaki hücre değişikliklerini izleyebilir. Tavsiye edildiği gibi düzenli HPV Genotipleme Testi yaptırmak, HPV’nin kansere dönüşmesini önleyebilir.
Laboratuvarımızda HPV Genotipleme Testi yapılmaktadır. CDC tarafından da özellikle “YÜKSEK RİSK” olarak tanmlanmış 16 adet farklı tipi incelemekteyiz.
Örneklerin toplanması için gerekli olan örnek toplama setleri (2 adet HPV DNA fırçası ve 1 adet koruyucu sıvı içeren transport tüpü) laboratuvarımızdan temin edilmektedir.
Konu hakkında daha detaylı bilgi ve destek almayı isterseniz, bizlerle iletişime geçebilirsiniz.
