Gıda İntoleransı (Duyarlılığı) Nedir?
Gıda intoleransınız olduğunda, sindirim sisteminizin bir gıdayı sindirmekte (parçalamakta) zorlandığı anlamına gelir.
Gıda intoleransı için bir diğer kelime gıda duyarlılığıdır.
Gıda intoleransı, bağırsaklarınızın belirli gıdalara karşı hassas olması ve bunları tolere edememesi anlamına gelir. Bu gıdaları yediğinizde gaz, ishal ve karın ağrısı gibi rahatsız edici bulgular yaşayabilirsiniz.
Gıda intoleransı veya gıda duyarlılığı, gıda alerjisi olmakla aynı şey değildir.
Gıda intoleransı:
- Sindirim sisteminizi etkiler.
- Sindirim sisteminiz belirli gıdaları parçalayamadığında ortaya çıkar.
- Hayati tehlike oluşturmayan mide bulantısı gibi semptomlara neden olur.
- Gıda sindirim sisteminde ilerlerken yemekten birkaç saat sonra semptomlar ortaya çıkar.
- Sadece az miktarda bir gıda yerseniz semptomlara neden olmayabilir.
Gıda alerjisi:
Bağışıklık sistemini etkiler. Bağışıklık sisteminiz bir proteini veya yiyecekteki başka bir bileşeni tehdit olarak algıladığında ortaya çıkar. Bağışıklık sisteminiz tehditle savaşmak için immünoglobulin E (IgE) adı verilen antikorlar (proteinler) salgılar.
Kurdeşen ve şişlik, nefes darlığı veya hırıltı gibi alerjik reaksiyonlara neden olur.
Alerjiye neden olan bir yiyeceğin az bir miktarını tükettikten birkaç dakika sonra semptomlar ortaya çıkar.
Anafilaksi adı verilen ciddi, yaşamı tehdit eden bir reaksiyona neden olabilir. Epinefrin tedavisi olmadan bu reaksiyon ölümcül olabilir.
Yaygın gıda hassasiyetleri şunlardır:
Laktoz: Laktoz intoleransı olan kişiler, süt ve süt ürünlerinde bulunan bir şeker olan laktozu parçalamak için yeterli laktaz enzimi üretmezler. Bu gıda intoleransı en yaygın olanıdır.
Histamin: Histaminler, peynir, ananas, muz, avokado ve çikolata gibi yiyeceklerde doğal olarak bulunan kimyasallardır. Kırmızı şarap ve bazı beyaz şaraplarda da histamin bulunur. Histamin intoleransı olan kişiler bu kimyasalı parçalamak için yeterli diamin oksidaz enzimi üretmezler.
Gluten: Gluten buğday, çavdar ve arpada bulunan bir proteindir. Gluten duyarlılığı, bir tür otoimmün hastalık olan çölyak hastalığına sahip olmakla aynı şey değildir. Çölyak hastalığınız olduğunda, gluten ince bağırsaklara zarar verir. Çölyak dışı bir gluten duyarlılığınız varsa, vücudunuz gluteni sindirmekte daha fazla zorlanır.
Gıda intoleransına ne sebep olur?
Gıda intoleransı olan kişiler genellikle sindirim sisteminin belirli bir gıdayı veya bileşeni parçalamak için ihtiyaç duyduğu belirli bir enzimi yeterince üretmezler. Uzmanlar bazı kişilerin neden gıda intoleransı geliştirdiğinden emin değiller.
Bazı gastrointestinal rahatsızlıklar sizi gıda hassasiyetlerine daha yatkın hale getirebilir. Bu rahatsızlıklar şunlardır:
Çölyak hastalığı.
Crohn hastalığı ve ülseratif kolit dahil olmak üzere inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD).
Sindirim semptomları:
- Karın şişkinliği
- Spazm
- Gazlar
- Hidropeksi
- İrritabl bağırsak sendromu
- Kabızlık
- İshal
- Karında kramplar
- Kusma
- Mide bulantısı
Dermatolojik semptomlar:
- Ürtiker
- Atopik dermatit
- Egzama
- Akne
- Sedef hastalığı
- Kaşıntılı cilt
- Döküntü
Merkezi sinir sistemi semptomları:
- Migren
- Baş ağrısı
- Konsantrasyon eksikliği
Ruh hali ve davranış değişiklikleri.
- Otizm
- Depresyon
- Kaygı
- Yorgunluk
- Baş dönmesi
- Hiperaktivite
Kas-iskelet sistemi semptomları:
- Artrit
- Eklem ağrıları
- Kas ağrısı ve güçsüzlüğü
- Fibromiyalji
Solunum semptomları:
- Astım
- Burun mukozası ve sinüslerin iltihabı
- Tıslama
Diğer semptomlar:
- Aşırı kilo
- Kilo kaybı
- Kısırlık
Araştırmalar, çoğu gıda intoleransının bireylerin kendi kendine teşhislerine dayandığını, ancak genellikle doğrulanmadığını ortaya koymaktadır. Bu durum, gereksiz diyet kısıtlamalarına ve yetersiz beslenmeye neden olabilir.
Gıda intoleransının teşhisi, belirtilerin sıklıkla yavaş gelişmesi ve farklı gıdalardan kaynaklanabilecek çok çeşitli semptomlarla kendini göstermesi nedeniyle zorludur. Teşhis yöntemleri arasında:
- Gıda Günlüğü: Belirtilerin hangi yiyeceklerle ilişkili olduğunu anlamak için bireylerin tükettikleri gıdaları ve belirtileri kayıt altına alması.
- Eliminasyon Diyeti: Belirtilere neden olabileceği düşünülen gıdaların diyet listesinden çıkartılması ve semptomların düzelip düzelmediğinin izlenmesi.
- Spesifik Kan Testleri: IgG bazlı testler, gıda intoleranslarını belirlemede sıklıkla kullanılır. Bu testler, vücudun belirli yiyeceklere karşı gösterdiği bağışıklık tepkilerini ölçerek semptomların kaynağını ortaya koymaya yardımcı olur.
Tedavi genellikle, problemli gıdanın diyetten çıkarılmasını veya sınırlandırılmasını içerir. Örneğin:
- Diyet Değişiklikleri: Semptomları tetikleyen besinlerin yerine sağlıklı alternatifler koymak.
- Enzim Takviyeleri: Laktoz intoleransında laktaz enzimi gibi belirli enzimlerin kullanımı.
- Profesyonel Destek: Uzman diyetisyen veya doktor rehberliğinde uzun vadeli diyet planları oluşturmak.
Ant Tanı Laboratuvarı Medikal Direktörü
Prof. Dr. Nilgün Tekkeşin Hatırlatıyor
Ant Tanı Laboratuvarı, gıda intoleransı testleri konusunda modern teknoloji ve hassas test yöntemleriyle güvenilir sonuçlar sunmaktadır.
Gıda intoleransı testleri, alerji testleri ve sağlık testleri yelpazesi, sağlığınızı ve refahınızı daha iyi anlamanızı, kontrolü ele almanızı ve optimize etmenizi sağlamak için tasarlanmıştır.
Tahmin yürütmeyi ortadan kaldırın, sağlığınızın gerçek bir resmini elde edin ve sizin için neyin işe yaradığını anlayın.
- Testiniz ile ilgili ön aşamayı, nasıl bir planlama yapılması gerektiğini Uzman Hekim görüşümüzü alarak belirleyebilirsiniz.
- Testiniz için dilerseniz kitinizi posta yoluyla alabilirsiniz veya laboratuvarımıza gelerek kanınızı verebilirsiniz.
- Yaklaşık 3 gün sonra, renk kodlu test sonuçlarını gösteren bir rapor ve herhangi bir yiyecek ve içecek intoleransı hakkında bilgi veren tam bir destek paketi içeren bir e-posta alacaksınız.
- Test sonuçlarınızı yorumlama ve tedavinin belirlenmesi aşamasında da konusunda uzman Sağlık Profesyoneliz ile iletişime geçebilirsiniz.